Vô sinh hiếm muộn là tình trạng khá phổ biến hiện nay với nhiều nguyên nhân ở cả nam giới và nữ giới. Trong đó, một nguyên nhân thường gặp gây vô sinh ở nữ là tắc ống dẫn trứng. Khi ống dẫn trứng bị tắc thì trứng và tinh trùng không thể gặp nhau và diễn ra quá trình thụ tinh. Hãy cùng IVFMD tìm hiểu về vấn đề này nhé!
Vai trò của ống dẫn trứng
Ống dẫn trứng là bộ phận sinh sản quan trọng của người phụ nữ bên cạnh buồng trứng và tử cung. Đây là một ống cơ có kích thước như sợi tóc, rỗng ruột nằm bên trong hố chậu, là cầu nối giữa buồng trứng và buồng tử cung. Và cũng là nơi trứng gặp tinh trùng, diễn ra quá trình thụ tinh và là đường di chuyển của trứng đã thụ tinh đến tử cung để làm tổ và phát triển.
Nếu ống dẫn trứng bị tổn thương, gặp các vấn đề như viêm, sẹo, ứ dịch… có thể gây tắc ống dẫn trứng, đây là một trong các nguyên nhân gây hiếm muộn thường gặp ở người phụ nữ.
Hình ảnh vị trí của các bộ phận cơ quan sinh sản
Yếu tố nào làm tăng nguy cơ tắc ống dẫn trứng
Ống dẫn trứng thường bị tắc nghẽn bởi các mô sẹo hoặc dây dính vùng chậu, bởi một trong các nguyên nhân sau đây:
Tiền căn bị viêm nhiễm trong vùng chậu: Một số bệnh lây truyền qua đường tình dục do Chlamydia và lậu có thể gây sẹo và dẫn đến viêm vùng chậu.
Lạc nội mạc tử cung: Mô nội mạc tử cung có thể “đi lạc” vào trong ống dẫn trứng và bài tiết, gây tắc nghẽn. Mô nội mạc tử cung ở bên ngoài các cơ quan khác cũng có thể gây ra sự kết dính, gián tiếp làm tắc nghẽn ống dẫn trứng.
Từng mang thai ngoài tử cung và can thiệp bóc tách túi thai có thể làm sẹo ở ống dẫn trứng.
U xơ cơ tử cung: Những khối u này có kích thước lớn có thể chèn ép ống dẫn trứng, đặc biệt là nơi chúng bám vào tử cung.
Từng can thiệp phẫu thuật ổ bụng: Các cuộc phẫu thuật (mổ ruột thừa, mổ ở buồng trứng, …) đặc biệt là ở ống dẫn trứng, có thể dẫn đến tình trạng dây dính vùng chậu làm tắc nghẽn ống dẫn trứng.
Vệ sinh vùng kín không đúng cách khiến cho những vi khuẩn có hại xâm nhập gây ra bệnh phụ khoa có thể bao gồm viêm nhiễm, tắc ống dẫn trứng.
Do bẩm sinh: Một số trường hợp bé gái sinh ra đã bị khiếm khuyết không có bộ phận này.
Những biểu hiện và phương pháp phát hiện tắc ống dẫn trứng
Phần lớn những người phụ nữ bị tắc ống dẫn trứng không có biểu hiện rõ ràng, rất khó để phát hiện bệnh sớm. Hầu hết người bệnh được phát hiện khi đến thăm khám vô sinh hiếm muộn nhờ các phương pháp như:
Chụp X-quang tử cung – vòi trứng (HSG): là kỹ thuật bơmchất cản quang vào trong lòng tử cung và ống dẫn trứng. Thuốc cản quang sẽ phản ánh các cấu trúc bên trong tử cung và ống dẫn trứng lên màn hình máy chụp X-quang
Phẫu thuật nội soi: đây là phương pháp được xem là tiêu chuẩn vàng trong đánh giá buồng tử cung và ống dẫn trứng. Ngoài giúp chẩn đoán xác định bệnh lý, nội soi sẽ kết hợp điều trị ngay thời điểm mổ. Bên cạnh đó có thể .khảo sát và đánh giá các bệnh lý liên quan hiếm muộn đi kèm bất thường ống dẫn trứng như u xơ cơ tử cung, dị dạng tử cung, …
Siêu âm buồng tử cung – ống dẫn trứng sử dụng chất tương phản (Hyfosy):kỹ thuật này sử dụng một lượng nhỏ chất tương phản có thành phần chính là cellulose và nước tạo môi trường cản âm bơm vào tử cung qua ngả âm đạo và quan sát bằng siêu âm giúp đánh giá tính thông của ống dẫn trứng một cách an toàn và hiệu quả.
Siêu âm đánh giá ống dẫn trứng bằng chất tương phản Hyfosy được xem làm phương pháp thân thiện hiệu quả nhất hiện nay
Ngoài ra, có một số biểu hiện cơ thể bất thường khiến bác sĩ có thể nghi ngờ bị tắc ống dẫn trứng như:
Viêm âm đạo tái đi, tái lại; tiết dịch nhiều và có mùi khó chịu.
Đau vùng chậu, đau khi quan hệ.
Sốt cao và đau bất thường.
Phương pháp điều trị khi tắc ống dẫn trứng
Tình trạng tắc ống dẫn trứng trong độ tuổi sinh sản là “thủ phạm” tiềm tàng hàng đầu gây vô sinh ở nữ giới. Tuy nhiên, với sự tiến bộ của y học hiện đại thì bệnh này vẫn có thể điều trị dứt điểm sớm nếu phát hiện kịp thời. Tùy vào tình trạng bệnh của mỗi người mà có hướng điều trị khác nhau như:
Nội khoa: Đối với trường hợp vòi trứng bị tắc nhẹ do viêm, bác sĩ có thể điều trị bằng các thuốc kháng sinh giúp tiêu viêm, thông tắc vùng bị tắc.
Phẫu thuật nội soi: đặt dụng cụ nội soi vào buồng tử cung, sau đó sẽ đưa một dụng cụ chuyên khoa vào ống dẫn trứng để đẩy và thông tắc ống dẫn trứng. Trong một số trường hợp khác các bác sĩ sẽ tiến hành cắt bỏ đoạn ống dẫn trứng bị tắc không thể thông, rồi nối lại với nhau.
Tuy nhiên, tỷ lệ ống dẫn trứng bị dính tắc trở lại vẫn còn cao. Và phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm được sử dụng nhiều và hiệu quả khi nguyên nhân hiếm muộn do tắc ống dẫn trứng.
Tắc vòi trứng tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại là nguyên nhân hàng đầu và có ảnh hưởng rất lớn đến khả năng sinh sản của phụ nữ. Vì vậy, phụ nữ cần khám phụ khoa và sức khỏe định kỳ để có thể phát hiện và xử trí kịp thời để người phụ nữ có cơ hội mang thai tự nhiên cao hơn.