ĐÁI THÁO ĐƯỜNG THAI KỲ, ĐIỀU GÌ SẼ XẢY RA SAU KHI SINH BÉ?

Bạn đã vượt cạn thành công, mẹ con khỏe mạnh. Điều bạn đang lo lắng là liệu bệnh đái tháo đường thai kỳ của mình còn không? Cần phải làm gì khi có ý định mang thai sắp tới? Và cần làm gì để có cơ thể khỏe mạnh, ngăn ngừa bệnh đái tháo đường? Hãy cùng tìm hiểu nhé!

Đái tháo đường thai kỳ là gì?

Đái tháo đường thai kỳ (ĐTĐTK) được chẩn đoán thông qua nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống (còn được gọi là OGTT) khi mang thai từ tuần thứ 24 đến tuần thứ 28 của thai kỳ. ĐTĐTK là tình trạng đường trong máu tăng cao, giá trị đường huyết thoả mãn tiêu chuẩn: đường huyết đói ≥ 92 mg/dl (5,1 mmol/L) hoặc 1 giờ sau uống nước đường ≥ 180 mg/dl (10,0 mmol/L)  hoặc 2 giờ sau uống nước đường ≥ 153 mg/dl (8,5 mmol/L).

Điều gì xảy ra với sản phụ đái tháo đường thai kỳ sau khi sinh con?

Hầu hết, đường huyết của sản phụ bị ĐTĐTK sẽ nhanh chóng trở lại bình thường sau khi sinh con. Tuy nhiên, có tới 1/3 số phụ nữ sẽ mắc bệnh đái tháo đường (ĐTĐ) hoặc rối loạn chuyển hóa glucose khi sàng lọc ĐTĐ sau sinh.

Khoảng 50% thai phụắc bệnh ĐTĐTK sẽ trở thành người bệnh ĐTĐ type 2 sau này. Nghĩa là, cứ 2 thai phụ được chẩn đoán ĐTĐTK thì có 1 người sẽ mắc bệnh ĐTĐ type 2 sau khi sinh con.

Đái tháo đường type 2 là gì?

ĐTĐ type 2 là tình trạng cơ thể không cho phép insulin hoạt động tốt dẫn đến đường huyết tăng cao trên ngưỡng bình thường. Khi mắc phải ĐTĐ type 2, đường huyết có thể được kiểm soát bằng cách tập thể dục và ăn kiêng. Nhưng một số trường hợp vẫn phải dùng thuốc để kiểm soát và duy trì đường huyết ở mức bình thường.

Làm sao để biết bệnh đái tháo đường thai kỳ đã hết hay chưa?

Để trả lời câu hỏi này, bạn cần sau khi sinh từ 4 đến 12 tuần để kiểm tra lại đường huyết và xác định mình có mắc ĐTĐ type 2 hay không.

Bạn sẽ được lấy máu lần 1 khi đang đói (không ăn hoặc uống gì ngoại trừ nước lọc trong ít nhất 8 giờ). Sau đó, bạn sẽ được hướng dẫn uống nước đường và lấy máu kiểm tra thêm 2 lần: lần 2 sau uống nước đường 1 giờ và lần 3 sau uống nước đường 2 giờ.

Cần làm gì nếu từng bị đái tháo đường thai kỳ và có ý định mang thai tiếp?

Thai kỳ trước bạn đã bị ĐTĐTK thì khả năng mắc bệnh ĐTĐTK ở lần mang thai tiếp theo là 30% đến 84%. Vậy bạn nên:

• Đảm bảo rằng bạn không mắc bệnh ĐTĐ kể từ lần mang thai gần nhất. Bạn nên kiểm tra đường huyết trước khi có ý định mang thai, để khi gặp vấn đề về đường huyết bạn có thể điều chỉnh sớm và có một thai kỳ khỏe mạnh.

• Khi mang thai, bạn hãy thông báo với bác sĩ về tiền căn mắc ĐTĐTK ở lần mang thai trước. Từ đó, bác sĩ có thể lên kế hoạch theo dõi, xét nghiệm đường huyết và điều trị sớm giúp giảm thiểu nguy cơ tiềm ẩn về đường huyết đối với sức khỏe của mẹ và thai nhi.

Làm thế nào để ngăn ngừa bệnh đái tháo đường trong tương lai?

• Ăn uống lành mạnh: Bạn nên ăn những thực phẩm carbohydrate chứa ít đường, tinh bột, ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ. Nên uống nước hoặc đồ uống không đường. Hạn chế ăn muối, đường, những thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh. Hạn chế đồ uống có đường như soda và nước trái cây có nhiều đường.

• Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục nhịp điệu, đi bộ cường độ vừa phải trong 30 phút ít nhất 5 ngày một tuần hoặc tối thiểu 150 phút mỗi tuần. Chọn các hoạt động bạn thích như: bộ, bơi lội, đạp xe,…

• Giảm cân (nếu cần): Bạn có thể ngăn ngừa hoặc trì hoãn bệnh ĐTĐ bằng cách giảm 5 đến 7% trọng lượng ban đầu. Việc can thiệp vào lối sống (tập thể dục, ăn kiêng và giảm cân) làm giảm nguy cơ mắc bệnh ĐTĐ type 2 từ 40% đến 47%.

• Theo dõi đường huyết:

+ Nếu kết quả xét nghiệm OGTT (trong vòng 4 đến 12 tuần sau sinh) bình thường, bạn nên kiểm tra đường huyết mỗi 2 đến 3 năm.

+ Nếu kết quả xét nghiệm OGTT (trong vòng 4 đến 12 tuần sau sinh) cho thấy bạn bị tiền ĐTĐ, bạn cần theo dõi đường huyết thường xuyên hơn theo lịch hẹn của bác sĩ.

Sau khi sinh, hầu như đường huyết của sản phụ sẽ nhanh chóng trở lại bình thường. Tuy nhiên, trong một số trường hợp có thể tiến triển sang tiền đái tháo đường hoặc đái tháo đường type 2. Việc thay đổi lối sống và chế độ ăn uống, cân nặng có thể làm giảm nguy cơ mắc đái tháo đường. Hãy hành động vì sức khỏe của bạn và thai kỳ tương lai khỏe mạnh bạn nhé!

Tác giả: NHS Nguyễn Thị Thu Thủy – Khoa PS – KHHGĐ, Bệnh viện Mỹ Đức