Mãn kinh là sự thay đổi tự nhiên trong quá trình lão hóa của phụ nữ, là hiện tượng chấm dứt chu kỳ kinh nguyệt vĩnh viễn. Vậy sau mãn kinh vẫn còn xuất hiện tình trạng chảy máu âm đạo thì đây có phải là dấu hiệu đáng lo ngại hay không? Nguyên nhân gì dẫn đến tình trạng này? Hãy để IVFMD đồng hành cùng bạn tìm kiếm câu trả lời thông qua bài viết này nhé!
Xuất huyết âm đạo sau mãn kinh là gì?
Thời kỳ mãn kinh chính thức bắt đầu khi người phụ nữ trải qua 12 tháng liên tục không có kinh nguyệt. Lúc này buồng trứng đã ngừng hoạt động, cơ thể cũng không còn khả năng sản xuất hormone (nội tiết tố) Estrogen và Progesterone. Tuổi mãn kinh trung bình của người phụ nữ Việt Nam là từ 48 – 49 tuổi.
Xuất huyết âm đạo sau mãn kinh là bất kỳ tình trạng chảy máu âm đạo xuất hiện sau thời kỳ mãn kinh (tức là 12 tháng sau khi bạn ngừng kinh). Nhiều chị em phụ nữ sẽ nhầm lẫn rằng đó là kinh nguyệt mặc dù đã không có kinh nguyệt trong hơn 1 năm. Tuy nhiên, việc xuất huyết có thể không đến từ tử cung mà cũng có thể xuất phát từ niệu đạo, âm hộ, âm đạo, cổ tử cung hoặc trực tràng.
Nguyên nhân gây xuất huyết âm đạo sau mãn kinh
Nguyên nhân phổ biến nhất của xuất huyết âm đạo sau mãn kinh là teo đường tiết niệu sinh dục, chiếm đến 60%. Bên cạnh đó, nguyên nhân còn có thể đến từ cơ quan khác như: niệu đạo, bàng quang hoặc đường tiêu hóa và bị nhầm là chảy máu xuất phát từ âm đạo.
Một số nguyên nhân thường gặp của xuất huyết âm đạo sau mãn kinh bao gồm:
- Teo âm đạo hoặc teo nội mạc tử cung: Nồng độ nội tiết Estrogen thấp sau mãn kinh khiến lớp nội mạc tử cung và biểu mô âm đạo trở nên mỏng đi, gây dễ chảy máu. Đây là một tình trạng lành tính, có thể điều trị được bằng thuốc.
- Polyp nội mạc tử cung: Polyp là cấu trúc dạng u do tăng sinh mô ở nội mạc tử cung hoặc cổ tử cung, thường là u lành tính.
- U xơ cơ tử cung, u ác tính đường sinh dục.
- Tăng sinh nội mạc tử cung: Là tình trạng nội mạc tử cung tăng sinh quá mức do lượng hormone Estrogen tăng cao hơn so với Progesterone. Thường gặp ở giai đoạn tiền mãn kinh hoặc mãn kinh, ở người bệnh thừa cân, béo phì hoặc do sử dụng hormone tổng hợp để điều trị các triệu chứng rối loạn tiền mãn kinh. Tăng sinh nội mạc tử cung có thể diễn tiến thành ung thư nội mạc tử cung nếu không được điều trị kịp thời.
- Nhiễm trùng đường tiết niệu sinh dục, ví dụ: lao nội mạc tử cung, viêm âm đạo, viêm bàng quang hoặc viêm cổ tử cung.
- Nhiễm các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục như: Herpes, Lậu, Chlamydia,…
- Do sử dụng thuốc: Xuất huyết âm đạo có thể là tác dụng phụ của một số loại thuốc như thuốc nội tiết, tamoxifen (thuốc điều trị ung thư vú), thuốc chống đông máu…
Phần lớn trường hợp xuất huyết âm đạo sau mãn kinh gây ra bởi bệnh lý lành tính. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng triệu chứng này cũng là một dấu hiệu của ung thư, đặc biệt là ung thư nội mạc tử cung. Ung thư nội mạc tử cung là một bệnh lý ác tính và là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu do ung thư ở phụ nữ. Điều đáng lưu ý là hơn 90% phụ nữ sau mãn kinh mắc ung thư nội mạc tử cung có triệu chứng chảy máu âm đạo. Do đó, ở bất kì trường hợp nào, bạn cũng cần gặp bác sĩ kiểm tra để loại trừ nguy cơ ung thư trước khi nghĩ đến xuất huyết âm đạo sau mãn kinh do các nguyên nhân lành tính khác.
Chẩn đoán xuất huyết âm đạo sau mãn kinh
Để tìm nguyên nhân gây xuất huyết âm đạo, bác sĩ cần khám phụ khoa, ghi nhận tiền sử bệnh lý của bạn cũng như các loại thuốc đang sử dụng. Bạn có thể cần thực hiện các xét nghiệm sau:
- Siêu âm phụ khoa: Kiểm tra các bất thường của tử cung và hai phần phụ.
- Xét nghiệm máu/ dịch âm đạo.
- Xét nghiệm tế bào học cổ tử cung (Pap’s) để đánh giá nguy cơ ung thư cổ tử cung.
- Nạo sinh thiết nội mạc tử cung: Với xét nghiệm này, bác sĩ cần thực hiện một thủ thuật nhỏ để thu thập mẫu tế bào lớp nội mạc tử cung. Các tế bào này sau đó sẽ được kiểm tra tại phòng xét nghiệm nhằm phát hiện các bất thường như: tế bào ung thư, tăng sinh nội mạc tử cung hoặc viêm teo, nhiễm trùng.
- Nong cổ tử cung và nạo lòng tử cung (Dilation and Curettage – được gọi tắt là nong và nạo (D&C))
- Nội soi buồng tử cung chẩn đoán hoặc sinh thiết nếu cần.
Điều trị xuất huyết âm đạo sau mãn kinh
Các phương pháp điều trị xuất huyết âm đạo sau mãn kinh cần phụ thuộc vào nguyên nhân gây xuất huyết, như:
- Thuốc kháng sinh: Dùng để điều trị hầu hết các bệnh lý liên quan đến nhiễm trùng tiết niệu, bệnh lý lây truyền qua đường tình dục.
- Liệu pháp Estrogen: Hormone này được dùng để điều trị chứng teo âm đạo và nội mạc tử cung. Bác sĩ có thể kê đơn dưới dạng thuốc viên, thuốc bôi hoặc đặt vòng âm đạo.
- Liệu pháp Progestin: Thường được sử dụng để điều trị chứng tăng sinh nội mạc tử cung. Có một số lựa chọn như thuốc viên, thuốc tiêm hoặc dụng cụ tử cung (đặt vòng Mirena).
- Phẫu thuật nội soi buồng tử cung: Bên cạnh tác dụng chẩn đoán, phẫu thuật nội soi buồng tử cung còn được áp dụng để điều trị cắt polyp lòng tử cung hoặc loại bỏ các vùng tăng sinh nội mạc tử cung.
- Phẫu thuật cắt tử cung có thể phối hợp với hóa trị, xạ trị hoặc liệu pháp hormone để điều trị ung thư nội mạc tử cung hoặc ung thư cổ tử cung.
Như vậy, bất kỳ tình trạng chảy máu nào sau khi mãn kinh được xác định đều được coi là bất thường. Khi có dấu hiệu chảy máu âm đạo sau mãn kinh bạn cần đến ngay các cơ sở y tế để được chẩn đoán sớm cũng như điều trị, can thiệp kịp thời.
Tác giả: NHS Nguyễn Hoàng Trân – Đơn vị Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Mỹ Đức
