SỰ KHÁC BIỆT GIỮA SỐ NANG NOÃN, SỐ CỤM NOÃN VÀ NOÃN

Sau quá trình chọc hút noãn điều mong chờ nhất của tất cả các cặp vợ chồng là lấy được bao nhiêu noãn? Tuy nhiên, bệnh viện thường sẽ cung cấp kết quả số cụm noãn lấy được sau thủ thuật và sẽ hẹn thông báo số noãn thực tế có được chính xác vào ngày bệnh nhân nghe tư vấn kết quả phôi. Một số trường hợp gặp phải số lượng cụm noãn này sẽ có sự chênh lệch so với số nang noãn trên siêu âm mà các bác sĩ thông báo trước đó. Vậy làm thế nào để phân biệt giữa số nang noãn, số cụm noãn và noãn? Hãy cùng IVFMD tìm hiểu về vấn đề này.

Nang noãn là gì?

Nang noãn (hay còn gọi là nang trứng) là một tế bào có kích thước lớn nhất trong cơ thể và là lớp vỏ bọc chứa noãn ở bên trong. Khi người phụ nữ đến tuổi dậy thì, buồng trứng chỉ còn chưa đầy 300.000 tế bào trứng sơ cấp và bắt đầu hoạt động theo chu kỳ hằng tháng. Trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt, chỉ có một nang noãn trưởng thành và rụng đi. Vì vậy, toàn bộ thời gian hoạt động sinh sản ở người phụ nữ chỉ sử dụng tối đa khoảng 400 nang noãn. Đến độ tuổi mãn kinh, buồng trứng chỉ còn sót lại xấp xỉ 1.000 tế bào trứng sơ cấp. 

Trong buồng trứng của người phụ nữ luôn có các nang noãn ở các giai đoạn khác nhau và quá trình trưởng thành của một nang noãn thường kéo dài khoảng hơn 120 ngày.

Khởi đầu chu trình trưởng thành của nang noãn là sự chiêu mộ một nhóm nang noãn nguyên thủy. Khoảng 10 ngày trước khi kết thúc chu trình trưởng thành, hầu hết các nang noãn được chiêu mộ ban đầu đều đã đi vào tiến trình thoái hóa. Số ít các nang còn lại đang ở giai đoạn nang thứ cấp sẽ đi vào chu kỳ kinh nguyệt đồng thời cạnh tranh với nhau cho đến khi chỉ còn một nang noãn tồn tại. Nang noãn này phát triển thành nang tiền rụng trứng (hay còn gọi là nang noãn vượt trội) rồi vỡ ra và phóng thích tế bào trứng thứ cấp vào vòi trứng, phần còn lại của nang noãn sau đó sẽ biệt hóa thành hoàng thể.

Khi siêu âm nang noãn, hình ảnh trên siêu âm sẽ phản ánh số lượng nang thứ cấp đi vào giai đoạn kinh nguyệt, nói cách khác, đây là số lượng nang phát triển thành nang tiền rụng trứng có thể phát triển vượt trội và phóng thích tế bào noãn. Số lượng nang noãn thường phụ thuộc vào độ tuổi của người phụ nữ khi càng lớn tuổi sẽ có ít nang hơn so với phụ nữ trẻ tuổi.

Cụm noãn là gì?

Cụm noãn là khối phức hợp noãn bao gồm noãn và các tế bào cumulus quanh noãn. Tế bào cumulus là các tế bào hỗ trợ của noãn, bảo vệ noãn bào khỏi vi môi trường, giúp noãn bào phát triển và trưởng thành trong nang trứng. Cụm noãn sau khi được thu nhận từ dịch nang hút ra trong các nang noãn sẽ được rửa sạch dịch nang sau đó được cấy ổn định trước khi loại bỏ lớp tế bào cumulus.

Noãn được loại bỏ các lớp tế bào cumulus bao quanh bằng lực cơ học kết hợp với enzym và chỉ những noãn trưởng thành mới đủ điều kiện để thực hiện thụ tinh. Khi bác sĩ hút dịch nang từ trong nang noãn, chuyên viên phôi học chỉ quan sát thông qua kính hiển vi tìm được cụm tế bào cumulus bảo vệ bên ngoài của noãn mà không quan sát được tế bào noãn ở bên trong. Sau khi cấy ổn định và loại bỏ lớp tế bào cumulus thì mới nhìn thấy được có hay không và số lượng tế bào noãn bên trong. Nên thông thường, sẽ có những cụm tế bào bảo vệ có chứa noãn bên trong và cũng sẽ có những trường hợp cụm tế bào chỉ có tế bào cumulus mà không có chứa noãn bên trong. Từ đó, lý giải cho câu hỏi tại sao số lượng cụm noãn và số lượng noãn chính xác sẽ có sự chênh lệch.

Noãn là gì?

Noãn (hay còn gọi là tế bào trứng) sau khi được tách khỏi cụm tế bào cumulus các chuyên viên phôi học sẽ đánh giá mức độ trưởng thành của noãn và tiến hành thụ tinh hoặc trữ đông noãn. Noãn trưởng thành (noãn MII) là những noãn có khả năng thụ tinh với tinh trùng hoặc trữ đông. Một số noãn non (noãn GV hoặc noãn MI) không thể sử dụng để thực hiện tiêm tinh trùng vào bào tương noãn. Tuy nhiên, nếu những noãn này trưởng thành muộn trong quá trình nuôi cấy thì vẫn có thể thực hiện tạo phôi cho chúng. 

Những noãn trưởng thành muộn này thường có tiềm năng phát triển không cao bằng so với noãn trưởng thành vào thời điểm tách khỏi cụm tế bào bảo vệ. Những noãn này có tỷ lệ thụ tinh thấp hơn, tỷ lệ bất thường về di truyền cao hơn cũng như chất lượng phôi kém hơn. Tuy vậy, vẫn có những trường hợp trẻ sinh sống từ việc chuyển những phôi có nguồn gốc từ noãn non trưởng thành muộn  được ghi nhận. Theo một số nghiên cứu, noãn trưởng thành có hình khối cầu, màng trong suốt bao bên ngoài noãn, bào tương đồng nhất và kích thước thể cực phù hợp. Tuy nhiên, những đặc điểm hình thái noãn không giúp tiên lượng được khả năng thụ tinh và phát triển của noãn, một số noãn có đủ hình ảnh của một noãn khỏe mạnh vẫn có khả năng kém trưởng thành. Noãn trưởng thành trong ngày chọc hút sẽ có tiềm năng phát triển tốt hơn so với những noãn trưởng thành sau chọc hút 1 ngày.

Các khái niệm về nang noãn, cụm noãn và noãn là hoàn toàn khác nhau. Và số lượng của nang noãn, cụm noãn và noãn còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Tuy nhiên vẫn có một số người bị nhầm lẫn giữa các khái niệm này dẫn đến sự hoang mang và lo lắng khi nhận được kết quả trong quá trình điều trị. Hi vọng sau bài chia sẻ này IVFMD phần nào giúp mọi người hiểu rõ hơn về các khái niệm trên.