Hành trình làm mẹ không chỉ là những khoảnh khắc hạnh phúc mà còn đầy những lo lắng về những nguy cơ cho mẹ bầu và thai nhi ở những tháng cuối của thai kỳ, trong đó nguy cơ sinh non luôn được các mẹ bầu và các bác sĩ lưu tâm tâm nhất.
1. Sinh non là gì?
Sinh non được định nghĩa là tình trạng chuyển dạ sinh trước khi tuổi thai được 37 tuần.Tỉ lệ trẻ sinh non tháng trên toàn cầu chiếm khoảng 10%. Tử vong và các biến chứng của nó chiếm 16% tỉ lệ tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi và chiếm 35% các nguyên nhân gây tử vong ở trẻ sơ sinh.
2. Những nguy cơ gặp phải của trẻ sinh non tháng
- Rối loạn hô hấp: trẻ sinh non thường có phổi chưa hoàn thiện cũng như các cơ quan vận chuyển oxy kém phát triển khiến trẻ rất dễ bị suy hô hấp.
- Vấn đề về thân nhiệt và nhiễm trùng: trẻ sinh non khó giữ ấm, dễ bị hạ thân nhiệt.
- Dễ nhiễm trùng: trẻ sinh non sẽ có hệ thống miễn dịch kém phát triển khiến bé không có khả năng tự bảo vệ trước các mối đe dọa từ bên ngoài. Các bệnh cấp tính càng làm tăng nguy cơ nhiễm trùng như nhiễm trùng huyết và viêm phổi, gây ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe tổng thể.
- Rối loạn tiêu hóa: ruột non chưa phát triển đầy đủ, dễ bị chướng bụng, xuất huyết tiêu hóa. Trong đó viêm ruột hoại tử là biến chứng nguy hiểm.
- Nguy cơ tử vong: đối với những trẻ sinh ra trước mốc 28 tuần, khả năng tử vong là rất cao.
- Rối loạn chuyển hóa và vàng da: trẻ dễ bị hạ đường huyết, hạ caxi máu, vàng da kéo dài.
- Chậm phát triển, suy dinh dưỡng: trẻ tăng trưởng chậm, nhẹ cân, thiếu máu.
- Ảnh hưởng sự phát triển thể chất và tinh thần: trẻ sinh non sẽ chịu những tác động tiềm ẩn hoặc nghiêm trọng đến hệ thần kinh, gây ảnh hưởng đến sự phát triển lẫn sức khỏe trong tương lai của bé, nguy cơ về dị tật bẩm sinh như khiếm thị hoặc khiếm thính, cơ quan sinh dục chưa hoàn thiện.
Nguy cơ vàng da khi trẻ sinh non
3. Các yếu tố làm tăng nguy cơ sinh non của mẹ bầu
- Hút thuốc lá chủ động hoặc thụ động.
- Mẹ có tiền sử sinh non.
- Các vấn đề về tử cung, cổ tử cung hoặc nhau thai.
- Béo phì, thừa cân hoặc thiếu cân trước khi mang thai.
- Không được chăm sóc tốt trong quá trình mang thai.
- Uống rượu hoặc sử dụng chất kích thích khi mang thai.
- Có các bệnh như huyết áp cao, tiền sản giật, đái tháo đường, rối loạn đông máu hoặc nhiễm trùng đường sinh dục.
- Căng thẳng hoặc gặp biến cố lớn trong cuộc sống.
- Thai nhi bị dị tật bẩm sinh.
- Vị trí thai bất thường, rối loạn cơn gò.
- Đa thai, đa ối
4. Mẹ bầu chuyển dạ sinh non thường có những dấu hiệu gì?
- Đau ở vùng lưng dưới: có thể kéo dài liên tục hoặc từng cơn và không dấu hiệu thuyên giảm mặc dù đã nằm nghỉ ngơi hoặc thay đổi tư thế
- Đau bụng kèm theo tiêu chảy hoặc ra máu
- Ra dịch âm đạo do vỡ túi ối: thấy nước ối rò rỉ chậm hoặc chảy ồ ạt ra ngoài
- Cảm thấy áp lực nặng nề từ vùng chậu hoặc âm đạo
- Chảy máu âm đạo kèm theo tiết dịch bất thường
- Em bé có dấu hiệu đẩy về phía dưới, cử động ít hoặc ngừng cử động
5. Biện pháp giúp mẹ bầu giảm nguy cơ sinh non
- Khám thai định kỳ và phát hiện sớm dấu hiệu sinh non: bác sĩ sẽ theo dõi cổ tử cung ngắn, cơ co thắt tử cung, siêu âm đo chiều dài cổ tử cung từ 16 đến 24 tuần để đánh giá nguy cơ.
- Nghỉ ngơi, tránh căng thẳng: tránh vận động và làm việc quá sức. Giữ tinh thần thoải mái, ngủ đủ giấc.
- Dinh dưỡng hợp lý: bổ sung sắt, axid folic, DHA, canxi đầy đủ. Ăn nhiều rau xanh, trái cây, uống nước đủ. Tránh cà phê, rượi bia, thực phẩm chế biến sẵn.
- Kiểm soát bệnh lý nền: nếu có các bệnh lý nền như cao huyết áp, đái tháo đường thai kỳ, nhiễm trùng đường tiết niệu nên đi khám định kỳ và điều trị ổn định.Tránh viêm nhiễm âm đạo bằng cách vệ sinh đúng cách, khám phụ khoa định kỳ.
- Hạn chế quan hệ tinh dục khi có nguy cơ. Với những mẹ bầu có tiền sử sinh non, dọa sẩy, cổ tử cung ngắn, nên kiêng quan hệ trong tam cá nguyệt thứ 2 và thứ 3.
- Lưu ý những cơn gò tử cung bất thường và đi khám điều trị dự phòng sinh non kịp thời.
Các biện pháp giảm nguy cơ sinh non
IVFMD tin rằng với các kiến thức trên, các mẹ bầu của chúng ta sẽ luôn vui vẻ, luôn chuẩn bị đầy đủ mọi mặt về thể chất và tinh thần để chờ đón con yêu đủ ngày đủ tháng chào đời nhé!
