Lao là một trong những căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có khả năng lây lan cao và gây ra những hậu quả cực kỳ nguy hiểm đối với cơ thể con người. Bệnh lao có khả năng xuất hiện ở nhiều cơ quan trong cơ thể người bệnh, đặc biệt khi vi khuẩn lao gây bệnh tại cơ quan sinh dục có thể gây vô sinh ở cả nam giới và nữ giới. Hãy cùng IVFMD tìm hiểu về lao sinh dục qua bài viết sau đây.
Lao sinh dục ở nữ giới
Lao sinh dục thường tiến triển một cách âm thầm, rất khó để phát hiện và điều trị. Các tổn thương do vi khuẩn lao sinh dục gây ra như sau:
- Lao ở buồng trứng: đây là thể lao sinh dục nữ có nguy cơ dẫn đến vô sinh cao nhất. Vi khuẩn xâm nhập vào khu vực xung quanh buồng trứng, gây viêm nhiễm, sau đó lan sâu vào buồng trứng, làm mưng mủ, gây hoại tử một phần hoặc toàn bộ buồng trứng. Ở giai đoạn nặng, vi khuẩn lao có thể gây suy giảm hoặc mất khả năng rụng trứng.
- Lao ở ống dẫn trứng (vòi trứng): vi khuẩn lao có thể làm ống dẫn trứng trở nên thô cứng và lớp niêm mạc bị tổn thương, dẫn đến các thành ống dính lại với nhau, làm cho các nang trứng không thể di chuyển để thụ thai.
- Lao tử cung: bắt nguồn từ việc không điều trị kịp thời lao vòi trứng và ống dẫn trứng. Vi khuẩn lao di chuyển từ vòi trứng và gây tổn thương vùng tử cung.
- Tổn thương tử cung: Vi khuẩn lao có thể gây viêm nội mạc tử cung, làm giảm khả năng làm tổ của phôi và dẫn đến sảy thai hoặc khó mang thai.
- Rối loạn kinh nguyệt: lao sinh dục có thể gây kinh nguyệt không đều hoặc vô kinh.
- Lao âm đạo: mặc dù không gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe như các thể lao khác, lao âm đạo lại gây ra nhiều khó chịu trong sinh hoạt thường ngày và hoạt động tình dục.
Lao sinh dục ở nam giới
Vi khuẩn lao xuất hiện ở nam giới cũng gây ra một số bệnh lý vô cùng nghiêm trọng như sau:
- Lao dương vật: xuất hiện từ khi vi khuẩn lao xâm nhập lần đầu, gây tình trạng lao sơ nhiễm. Xuất hiện triệu chứng của lao da như vảy, nốt lao trên thân dương vật và bìu.
- Lao ống dẫn, mào tinh và túi tinh: các cơ quan này có thể bị tổn thương với các biểu hiện như nốt và loét. Sự xơ hóa gây sẹo và chít hẹp các cơ quan này, gây đau khi xuất tinh, tinh dịch có thể chứa máu hoặc mủ và mào tinh hoàn có thể sưng to, đau đớn.
- Lao màng tinh hoàn: triệu chứng bao gồm tinh hoàn lớn, nặng và mất cử động. Nếu dịch nhiều, sờ sẽ không thấy được thấy được mào tinh.
- Lao tinh hoàn: tinh hoàn có thể to, cứng và đau ít hoặc không đau.
- Tắc ống dẫn tinh: Lao có thể gây xơ hóa, làm tắc ống dẫn tinh và dẫn đến vô sinh nam.
- Suy giảm chất lượng tinh trùng: Viêm nhiễm kéo dài có thể làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng.
- Rối loạn cương dương: Tình trạng viêm và đau mãn tính có thể ảnh hưởng đến chức năng tình dục ở nam giới.
Nguyên nhân nào dẫn đến lao sinh dục?
Nguyên nhân chính gây ra bệnh lao sinh dục là do vi khuẩn Mycobacterium Tuberculosis, một trong những loại vi khuẩn gây hại nghiêm trọng nhất cho cơ thể con người nhờ khả năng sinh tồn tốt trong nhiều môi trường khác nhau.Thông thường, loại vi khuẩn này phát triển thành bệnh khi hệ miễn dịch của vật chủ bị suy yếu hoặc đang gặp phải các vấn đề về sức khỏe.
Vi khuẩn lao có thể tồn tại trong cơ thể trong một thời gian dài và không gây ra triệu chứng, chủ yếu là thể ẩn trong phổi. Khi cơ thể suy nhược, vi khuẩn lao có thể được kích hoạt và gây bệnh tại phổi hoặc lan sang các cơ quan khác như xương khớp, hệ tiết niệu, hệ sinh dục,…
Dấu hiệu nhận biết lao sinh dục là gì?
Bệnh lao sinh dục thường khó phát hiện sớm do không có triệu chứng đặc hiệu. Vì vậy, người bệnh cần chú ý đến các dấu hiệu bất thường của cơ thể để phát hiện bệnh kịp thời. Các triệu chứng của bệnh lao tiết niệu khá đa dạng, đó là:
- Rối loạn tiểu tiện là triệu chứng phổ biến nhất. Tiểu rắt, tiểu buốt là các triệu chứng mà người bệnh thường gặp phải. Trường hợp bệnh nặng, nước tiểu có thể lẫn mủ hoặc máu.
- Đau bụng và đau vùng thắt lưng cũng có thể là triệu chứng của lao sinh dục, nhưng khó phân biệt với triệu chứng của kỳ kinh nguyệt ở nữ giới.
- Sốt nhẹ không rõ nguyên nhân, kèm theo cảm giác mệt mỏi, chán ăn, sụt cân, mất ngủ, suy nhược cơ thể,… là những triệu chứng có thể gặp ở tất cả các người bệnh bị nhiễm lao, bất kể là lao ở cơ quan nào.
- Ở nam giới, lao tiết niệu có thể gây đau và sưng ở mào tinh hoàn và tinh hoàn.
- Nữ giới mắc lao sinh dục có thể bị viêm nhiễm các cơ quan sinh sản như ống dẫn trứng và nội mạc tử cung, dẫn đến rối loạn kinh nguyệt, chảy dịch bất thường ở cơ quan sinh dục. Ngoài ra, người bệnh có thể bị đau bụng kéo dài, xuất hiện nhiều khí hư, áp xe vòi trứng và cơ thể mệt mỏi kéo dài.
Các nhóm người có nguy cơ cao mắc bệnh lao tiết niệu bao gồm:
- Người có tiền sử hoặc đang điều trị lao mạn tính.
- Người gặp vấn đề về sức khỏe, đặc biệt là các bệnh liên quan đến hệ hô hấp.
- Người bị hội chứng suy giảm miễn dịch (HIV/AIDS).
- Người sống trong môi trường có không khí ô nhiễm.
- Người đang hồi phục sau bệnh nặng, những người suy dinh dưỡng, có sức khỏe kém.
Phương pháp chẩn đoán và điều trị lao sinh dục
Lao sinh dục là một bệnh khá phức tạp và khó phát hiện, việc chẩn đoán yêu cầu bác sĩ phải có kỹ năng và kiến thức chuyên sâu để liên kết các triệu chứng xuất hiện ở bệnh nhân. Việc chẩn đoán có thể dựa vào:
- Kiểm tra tiền sử bệnh: giúp bác sĩ tìm kiếm các liên hệ tiềm ẩn với bệnh lao.
- Quan sát biểu hiện lâm sàng: để nhận biết các triệu chứng đặc trưng của bệnh.
- Xét nghiệm nước tiểu: giúp phát hiện dấu hiệu của nhiễm trùng hoặc sự hiện diện của vi khuẩn lao.
- Chụp X-Quang cơ quan sinh dục: tìm kiếm các tổn thương do vi khuẩn lao gây ra.
- Kiểm tra mẫu bệnh từ tinh hoàn và mào tinh: nếu những bộ phận này đã bị tổn thương.
- Chụp cản quang vòi trứng và tử cung ( HSG): kiểm tra các bất thường ở cơ quan sinh sản nữ.
- Sinh thiết niêm mạc tử cung và cổ tử cung: phát hiện sự hiện diện của vi khuẩn lao.
- Thăm khám tổng quát các cơ quan khác: phát hiện các triệu chứng hoặc biến chứng do lao gây ra ở những cơ quan khác trong cơ thể.
Lao sinh dục được điều trị như thế nào?
Điều trị bệnh lao sinh dục cần tuân thủ phác đồ điều trị đặc hiệu và phối hợp với các phương pháp hỗ trợ để giảm biến chứng và phục hồi chức năng sinh sản.
Phác đồ điều trị bệnh lao sinh dục dựa trên các thuốc chống lao, tương tự như lao phổi. Thời gian điều trị thường kéo dài từ 6 đến 9 tháng, tuân theo hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Bộ Y tế Việt Nam.
Điều trị biến chứng lao sinh dục
Đối với nữ giới
- Thông tắc vòi trứng: Trường hợp tắc vòi trứng, có thể cần phẫu thuật nội soi để thông vòi trứng hoặc cắt bỏ phần tổn thương.
- Điều trị vô sinh: Sau khi chữa khỏi lao, các phương pháp hỗ trợ sinh sản (thụ tinh trong ống nghiệm hoặc bơm tinh trùng) có thể được áp dụng để cải thiện khả năng mang thai.
Đối với nam giới
- Tắc ống dẫn tinh: Nếu ống dẫn tinh bị tắc, có thể cần phẫu thuật hoặc thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản như lấy tinh trùng trực tiếp từ tinh hoàn.
- Điều trị viêm mãn tính: Kết hợp dùng thuốc kháng viêm, giảm đau.
Những lưu ý quan trọng cần nhớ:
- Tuân thủ điều trị nghiêm ngặt, uống thuốc đúng liều, đúng giờ để tránh kháng thuốc.
- Theo dõi sát các tác dụng phụ của thuốc như viêm gan, dị ứng, hoặc rối loạn tiêu hóa.
- Khám và điều trị cả hai vợ chồng: Bệnh lao sinh dục có thể lây nhiễm trong quan hệ tình dục, do đó cả hai cần được điều trị nếu có dấu hiệu nhiễm bệnh
Phòng ngừa lao sinh dục như thế nào?
- Bổ sung dinh dưỡng: Tăng cường sức đề kháng bằng chế độ ăn giàu protein, vitamin, và khoáng chất.
- Tăng cường miễn dịch: Sử dụng thuốc bổ trợ và tránh các yếu tố làm suy giảm miễn dịch như stress, rượu bia.
- Theo dõi định kỳ: Kiểm tra định kỳ để đánh giá hiệu quả điều trị,phát hiện sớm tái phát và ngăn chặn sự lây lan của bệnh.
- Lao rất dễ lây lan với những người xung quanh, do đó cần ý thức cao về bệnh và thực hiện tầm soát nguy cơ mắc bệnh trong gia đình.
- Tránh đến vùng hoặc những nơi đang có dịch bệnh hoặc có nhiều vi khuẩn lao.
- Sử dụng đồ bảo hộ như khẩu trang khi tiếp xúc với người bệnh lao.
- Dùng bao cao su khi quan hệ tình dục để tránh lây nhiễm lao niệu sinh dục.
Tóm tại, nhắc đến vi khuẩn lao, người ta thường nghĩ ngay đến lao phổi và những biến chứng nguy hiểm mà lao phổi gây ra. Tuy nhiên vi khuẩn lao có thể gây bệnh đến bất kỳ cơ quan nào trong cơ thể, đặc biệt là cơ quan sinh dục mà ít người quan tâm đến. Chính vì vậy hãy phòng ngừa vi khuẩn lao thật tốt, nếu bạn đã từng nhiễm vi khuẩn lao và đang mong con, đừng ngần ngại liên hệ với bác sĩ trong hệ thống IVFMD để được khám và tư vấn nhé.
