THUỐC GÂY TÊ, GÂY MÊ CÓ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẤT LƯỢNG CỦA TRỨNG, PHÔI KHÔNG?

Ngày nay với sự phát triển của khoa học và công nghệ thì thụ tinh trong ống nghiệm đã trở thành kỹ thuật hỗ trợ sinh sản phổ biến nhất trên thế giới. Trong đó, đặc trưng của kỹ thuật này là chọc hút trứng qua ngã âm đạo, dưới hướng dẫn của siêu âm đầu dò và quá trình thụ tinh diễn ra trong phòng thí nghiệm. Mặc dù, chọc hút trứng là thủ thuật ít xâm lấn nhưng vẫn phải sử dụng thuốc gây tê, gây mê trong quá trình thực hiện để đảm bảo an toàn cho người bệnh. Vì vậy làm nhiều người bệnh lo ngại liệu rằng gây tê, gây mê có làm ảnh hưởng xấu đến chất lượng trứng, phôi hay không?

Gây tê, gây mê là gì?

Gây tê là phương pháp vô cảm dùng thuốc gây tê để ức chế tạm thời dẫn truyền xung động thần kinh, nhằm làm mất cảm giác đau nhưng người bệnh vẫn còn ý thức nhận biết và tỉnh táo trong khi phẫu thuật.

Gây mê là phương pháp vô cảm sử dụng thuốc mê thông qua đường tĩnh mạch hoặc đường hô hấp nhằm tác động đến hệ thần kinh trung ương để đạt được tình trạng mất cảm giác toàn thân đồng thời mất ý thức. Sau một thời gian, người bệnh sẽ hồi phục cảm giác và ý thức một cách hoàn toàn.

Khi nào thì gây tê, gây mê?

Thụ tinh trong ống nghiệm là một kỹ thuật y khoa phức tạp, bao gồm nhiều giai đoạn. Bắt đầu từ kích thích buồng trứng và theo dõi sự phát triển của các nang trứng. Khi các nang trứng đủ trưởng thành, bác sĩ sẽ tiến hành chọc hút trứng qua ngã âm đạo, xử lý trứng, tinh trùng và tạo phôi. Sau khi có phôi, người bệnh sẽ được chuyển phôi vào buồng tử cung khi đủ điều kiện về sức khoẻ và nội mạc tử cung.

Trong các giai đoạn đó, chọc hút trứng được ghi nhận là có thể gây stress và gây đau cho người bệnh. Do đó, trước khi tiến hành chọc hút trứng, người bệnh được thăm khám với bác sĩ gây mê để lựa chọn phương pháp vô cảm phù hợp. Gây tê, gây mê giúp quá trình chọc hút trứng diễn ra thuận lợi và an toàn cho người bệnh.

Phương pháp vô cảm nào thường được sử dụng trong quá trình chọc hút trứng?

Có nhiều phương pháp vô cảm có thể được sử dụng trong quá trình chọc hút trứng như gây mê toàn thân, giảm đau an thần hay gây tê vùng (gây tê cạnh cổ tử cung, gây tê trước buồng trứng). Giữa các trung tâm hỗ trợ sinh sản không có sự thống nhất về phương pháp vô cảm, cũng như các thuốc gây mê được sử dụng trong quá trình chọc hút trứng. 

Nhìn chung, phương pháp vô cảm lý tưởng là phương pháp an toàn cho bệnh nhân, thuốc gây mê lý tưởng là các thuốc có khả năng thẩm thấu qua dịch nang và độc tính thấp, không ảnh hưởng đến kết quả điều trị thụ tinh trong ống nghiệm.

Một số thuốc thường dùng và ảnh hưởng của thuốc đến trứng và phôi

Propofol là thuốc gây mê toàn thân đường tĩnh mạch, có tác dụng nhanh và thời gian tác dụng ngắn, ít tác dụng không mong muốn nên được sử dụng phổ biến trong quá trình chọc hút trứng. Khi thời gian tiếp xúc với propofol kéo dài, làm tăng lượng propofol trong dịch nang. Ở người, sự tích tụ này không có tác động có hại lên trứng, sự thụ tinh, sự phát triển của phôi giai đoạn sớm. Tuy nhiên, khi nghiên cứu trên chuột tăng propofol trong dịch nang làm giảm số lượng, chất lượng phôi và số lượng chuột con sau chuyển phôi. 

Fentanyl là thuốc giảm đau mạnh đường tĩnh mạch, có tác dụng nhanh trong vòng 30 giây sau khi tiêm và kéo dài khoảng 20 – 30 phút. Fentanyl được phát hiện với nồng độ cực thấp và hầu như không tồn tại trong dịch nang sau chọc hút trứng, không làm ảnh hưởng đến sự thụ tinh của trứng và sự làm tổ của phôi khi nghiên cứu trên người và động vật.

Midazolam là thuốc có tác dụng an thần và gây ngủ nhanh, mạnh và ngắn do thuốc bị chuyển hoá nhanh và mất hoạt tính. Thuốc không gây bất kỳ ảnh hưởng nào lên sự phát triển của trứng và phôi.

Tóm lại, trong quá trình thụ tinh trong ống nghiệm, kỹ thuật chọc hút trứng là kỹ thuật luôn cần có vô cảm. Phương pháp vô cảm lý tưởng là phương pháp an toàn và thoải mái cho người bệnh. Các thuốc gây tê, gây mê được sử dụng trong quá trình vô cảm là các thuốc tác dụng ngắn, ít tác dụng phụ, không làm ảnh hưởng đến số lượng, chất lượng trứng, sự thụ tinh, sự phát triển của phôi và tỉ lệ mang thai.