Sự sinh tinh là một quá trình phức tạp liên quan đến việc những tế bào mầm lưỡng bội (các tinh nguyên bào) phân chia và biệt hóa thành những tế bào đơn bội có chức năng gọi là tinh trùng. Để hiểu rõ hơn về quá trình sinh tinh ở nam giới, IVFMD xin gửi đến các bạn bài viết sau đây.
1. Tinh trùng được hình thành như thế nào?
Quá trình sinh tinh ở người bao gồm 3 giai đoạn: (1) giai đoạn tinh nguyên bào, (2) giai đoạn tinh bào, và (3) giai đoạn tinh tử. Giai đoạn tinh tử còn được gọi là giai đoạn biệt hoá, tức là giai đoạn cuối cùng quá trình sinh tinh với sự hình thành của thể cực đầu và đuôi của tinh trùng, từ đó tinh trùng có hình dạng và cấu trúc đặc thù.
Tinh trùng sau đó được di chuyển vào mào tinh, trải qua quá trình trưởng thành sau cùng về hình thái, sinh hoá, sinh lý và chuyển hoá trước khi diễn ra hoạt động xuất tinh.
Quá trình sinh tinh ở nam giới sẽ xảy ra từ độ tuổi dậy thì cho đến cuối đời. Ước tính, mỗi ngày có khoảng vài trăm triệu tinh trùng được sinh ra ở mỗi tinh hoàn. Tuy nhiên, trong quá trình thụ tinh, khi hàng trăm tinh trùng được phóng vào âm đạo của nữ giới thì chỉ có 1 tinh trùng có thể thụ tinh với trứng. Trường hợp quá trình sinh tinh bị suy giảm, chất lượng và số lượng tinh trùng cũng suy giảm thì nam giới có nguy cơ vô sinh.
2. Cấu tạo tinh trùng
Tinh trùng trưởng thành dài khoảng 50 μm, có 2 phần: đầu và đuôi.
Đầu tinh trùng có chiều dài khoảng 5 μm, gồm nhân chứa vật liệu di truyền và thể cực đầu chứa các men thủy giải đóng vai trò hoà màng để tinh trùng thụ tinh với noãn.
Đuôi tinh trùng dài khoảng 45 μm bao gồm: đoạn cổ, đoạn giữa, đoạn chính và chóp đuôi.
- Đoạn cổ chứa trung tử đóng vai trò hình thành thoi vô sắc giúp phân bào sau khi thụ tinh.
- Đoạn giữa, chính và chóp đuôi chứa các lõi trục và vi sợi có các ti thể và sợi protein giúp tinh trùng di chuyển.
3. Quá trình sinh tinh mất bao lâu
Toàn bộ quá trình phát triển từ tinh nguyên bào thành tinh trùng là khoảng 70 ngày. Sau đó, tinh trùng phải trải qua thêm 12-21 ngày ở mào tinh hoàn để trưởng thành về mặt chức năng. Như vậy, tổng thời gian cho một quá trình sinh tinh hoàn thiện là từ 10-12 tuần.
4. Số lượng tinh trùng được sản xuất mỗi ngày
Như đã nói ở trên, sinh tinh là một quá trình rất hiệu quả. Mỗi ngày có tới vài trăm triệu tinh trùng được sinh ra từ mỗi tinh hoàn. Khi bị đẩy ra khỏi dương vật qua niệu đạo (xuất tinh), con số tinh trùng trong tinh dịch có thể lên tới vài chục, vài trăm triệu.
5. Yếu tố ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh
Chế độ ăn uống, lối sống
- Chế độ ăn thiếu một số chất như vitamin A, vitamin E, vitamin B, một số acid béo, acid amin và kẽm có thể ảnh hưởng trực tiếp lên tinh hoàn và giảm sinh tinh.
- Ngoài ra còn có nguyên nhân khác như mặc quần áo bó sát quá cũng không thuận lợi cho quá trình sinh tinh.
- Sử dụng rượu bia, thuốc lá dài ngày cũng ảnh hưởng quá trình sinh tinh.
- Các thuốc trừ sâu, diệt cỏ, hóa chất công – nông nghiệp,… có thể ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh.
Nhiệt độ
Ở người. nhiệt độ ở bìu thường thấp hơn thân nhiệt khoảng 2o C. Khi bị sốt trên 38o C kéo dài, quá trình sinh tinh bị ức chế trong vòng 6 tháng, nếu nhiệt độ trên 42o C thì tinh trùng sẽ chết.
Tiền sử bệnh lý có liên quan
- Một số trường hợp vô sinh nam do giảm sinh tinh trùng sau biến chứng viêm tinh hoàn của bệnh quai bị.
- Các bệnh lây qua đường tình dục làm bế tắc đường bài tiết tinh hoàn, lao mào tinh hoàn cũng dẫn đến việc hủy hoại mô, gây xơ hóa.
- Các bệnh lý cấp tính nặng như phỏng, nhồi máu cơ tim, chấn thương, phẫu thuật đều ức chế đến chức năng tinh hoàn.
- Suy thận mạn, suy gan mạn, các bệnh lý đường tiêu hóa, huyết học, nội tiết đều được báo cáo có tác dụng giảm quá trình sinh tinh.
- Chất ma túy có thể làm giảm số lượng tinh trùng và nồng độ testosterone trong máu.
- Nhiễm độc thủy ngân hoặc chì có thể làm giảm sinh tinh gây vô sinh.
6. Làm thế nào để cải thiện chất lượng tinh trùng?
Tinh trùng càng khỏe mạnh thì khả năng thụ thai càng cao. Dưới đây là một số cách cải thiện sức khỏe tinh trùng:
- Giảm cân nếu đang trong tình trạng thừa cân, béo phì.
- Thường xuyên tập luyện để nâng cao sức khỏe, tăng testosterone và cải thiện số lượng cũng như chất lượng tinh trùng. Tuy nhiên, nên lựa chọn bài tập phù hợp, không nên tập luyện quá sức để tránh làm giảm nồng độ testosterone và gây ra tác dụng ngược.
- Không nên lạm dụng chất kích thích, chẳng hạn như bia rượu, thuốc lá.
- Hạn chế tiếp xúc với các hóa chất độc hại.
- Tránh mặc quần quá chật. Nên mặc quần lót rộng rãi và được làm từ chất liệu cotton, giữ cho vùng bìu được thông thoáng, tránh tăng nhiệt ở vùng này. Từ đó tạo điều kiện môi trường tốt nhất để nuôi dưỡng tinh trùng phát triển khỏe mạnh.
- Bổ sung các thực phẩm có chứa nhiều vitamin B, C, D, E và kẽm để nâng cao sức đề kháng và tăng testosterone. Từ đó, cải thiện chất lượng tinh trùng và chức năng sinh lý cho nam giới.
Hy vọng với thông tin trên sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết. Nếu bạn đang còn thắc mắc hãy đặt lịch gặp bác sĩ để được tư vấn và thăm khám. Xin cảm ơn
