Khi thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), bệnh nhân sẽ được kích thích buồng trứng nhằm thu được nhiều noãn có thể sử dụng để tạo phôi. Với quy trình IVF thông thường, tại thời điểm sau chọc hút phần lớn noãn đã ở giai đoạn trưởng thành metaphase II (MII). Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp tế bào noãn chưa trưởng thành (noãn non) mặc dù đã trải qua quá trình kích thích buồng trứng. Vậy nguyên nhân đến từ đâu? Noãn non có những đặc điểm gì và có thể sử dụng được không? Hãy cùng IVFMD giải đáp thắc mắc trên nhé!
-
Noãn non là gì?
Trong kỹ thuật hỗ trợ sinh sản với các chu kỳ kích thích buồng trứng (KTBT), sau khi bệnh nhân thực hiện chọc hút có khoảng 15-30% noãn thu nhận được chưa trưởng thành (hay còn gọi là noãn non). Noãn non được chia thành hai loại: noãn ở giai đoạn túi mầm (GV) và noãn metaphase I (MI).
-
Nguyên nhân noãn non không phát triển đến giai đoạn trưởng thành?
Thông thường, noãn sẽ trải qua một loạt các phản ứng sinh hóa và giảm phân để phát triển từ noãn GV đến MI và đạt sự trưởng thành ở giai đoạn MII. Nguyên nhân khiến noãn không thể trưởng thành đến giai đoạn noãn MII tới thời điểm hiện tại chưa được thống nhất. Tuy nhiên, một số giả thuyết thường được nhắc đến bao gồm: sự không có hoặc thiếu hormone LH, do bất thường trong truyền tín hiệu giữa noãn với các tế bào xung quanh và cuối cùng là yếu tố nội tại của noãn. Chúng không có khả năng biểu hiện các yếu tố điều hòa chu kỳ tế bào dẫn đến sự kém phát triển hoặc thậm chí là ngưng phát triển của các noãn non.
-
Hiệu quả của sử dụng noãn non trong IVF ?
Theo số liệu thống kê cho thấy, noãn của những bệnh nhân chưa trưởng thành và tồn tại ở giai đoạn GV hoặc MI. Chúng không thể phát triển tiếp mặc dù đã kéo dài thời gian nuôi cấy và tất cả đều không thể thụ thai sau nhiều lần thử IVF. Nhưng khi bệnh nhân thực hiện IVF với noãn xin thì quá trình thụ thai xảy ra bình thường và sinh được trẻ khỏe mạnh. Do đó, việc noãn trưởng thành muộn hay ngưng trưởng thành dường như phát sinh từ chính những bất thường bên trong noãn.
Noãn GV và MI không thể sử dụng để thực hiện IVF. Tuy nhiên, nếu những noãn này trưởng thành muộn trong quá trình nuôi cấy thì vẫn có thể sử dụng để ICSI. Những noãn trưởng thành muộn này thường có tiềm năng phát triển kém hơn so với noãn trưởng thành (MII) vào đúng thời điểm tách noãn ra khỏi cụm cumulus. Những noãn trưởng thành muộn này có tỷ lệ thụ tinh thấp hơn, tỷ lệ bất thường về di truyền cao hơn cũng như chất lượng phôi kém hơn. Do vậy, khi tỉ lệ noãn non ≤ 30% số noãn chọc hút thì labo sẽ không chờ những noãn này trưởng thành để ICSI. Mặc dù không nhiều nhưng vẫn có những trường hợp trẻ sinh sống từ việc chuyển phôi có nguồn gốc từ noãn non trưởng thành muộn.
Tóm lại, noãn sau khi chọc hút bị non thường xuất hiện với tỷ lệ tương đối thấp và trong tổng số noãn thu nhận được thì số lượng noãn trưởng thành (MII) chiếm đến 70-85%. Với tỷ lệ này thì bệnh nhân hoàn toàn có thể tạo được phôi tốt trong chu kỳ điều trị IVF của mình. Vì vậy, khi nhận được thông báo rằng sau chọc hút có xuất hiện noãn non thì cũng đừng vội lo lắng nhé. Vì bác sỹ cũng như các kỹ thuật viên trong phòng labo luôn có những phương án cũng như phác đồ điều trị phù hợp với tình trạng của từng bệnh nhân và luôn gắng hết sức để đem lại kết quả tốt nhất cho bệnh nhân.
