Mang thai có lẽ là sự kiện mang đến nhiều sự thay đổi nhất trong cuộc đời của người phụ nữ. Nó không chỉ là hành trình diệu kỳ ấp ủ một mầm sống mới mà còn là giai đoạn cơ thể người phụ nữ trải qua nhiều sự thay đổi về hormone. Những thay đổi này có thể ảnh hưởng đến sắc tố làn da, tóc, móng, tuyến bã nhờn, mô liên kết và hệ thống mạch máu. Hãy cùng theo dõi bài chia sẻ này nhé!
Thay đổi sắc tố làn da
Tăng sắc tố làn da là tổn thương da phổ biến nhất biểu hiện sớm ở 3 tháng đầu thai kỳ, ảnh hưởng đến 90% phụ nữ mang thai, biểu hiện rõ ở những phụ nữ có nước da sẫm màu hoặc những vùng cơ thể có sắc tố sẫm màu hơn. Các vị trí bị ảnh hưởng phổ biến nhất là quầng vú, núm vú, vùng quanh rốn và đường nigra, vùng sinh dục, nách và đùi.
Các nốt ruồi trên cơ thể có thể thay đổi theo thời gian, đôi khi sậm màu hơn. Tuy nhiên, nếu bạn nhận thấy bất kỳ thay đổi nào đáng kể về kích thước, màu sắc, hoặc xuất hiện các triệu chứng như ngứa, rát, hoặc chảy máu ở một nốt ruồi cụ thể, hãy đến gặp bác sĩ da liễu để được kiểm tra ngay lập tức.
Nám da (mặt nạ thai kỳ) là tình trạng da liễu gây mất thẩm mỹ phổ biến nhất trong thai kỳ (chiếm 70%). Mặc dù tình trạng này thường cải thiện sau khi sinh, nhưng nhiều trường hợp lại tồn tại dai dẳng (30%) và đặt ra nhiều thách thức cho việc điều trị. Nám da có thể trở nên nghiêm trọng hơn khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời và các tia tử ngoại khác.
Lời khuyên: Dùng kem chống nắng hiệu quả, tránh tia tử ngoại và mỹ phẩm gây kích ứng. Kem chống nắng vật lý là lựa chọn an toàn nhất, nên dùng loại có chỉ số SPF từ 25 trở lên và hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài. Thoa lại kem chống nắng thường xuyên để duy trì hiệu quả bảo vệ tối ưu kể cả vào mùa thu và đông.
Vết rạn da là sự thay đổi mô liên kết phổ biến nhất trong thai kỳ, xảy ra ở 63 đến 90% phụ nữ mang thai trong tháng thứ sáu và thứ bảy. Vết rạn da thường xuất hiện như những đường hoặc dải teo có màu hồng tím trên các vùng da như bụng, mông, ngực, đùi hoặc cánh tay đôi khi kèm theo ngứa nhẹ, có chiều dài vài cm, rộng từ 1 đến 10 mm. Màu sắc sẽ nhạt dần nhưng không hoàn toàn và tạo thành các đường trắng teo. Nguyên nhân gây ra vết rạn da đến từ yếu tố vật lý (da bị căng quá mức và rách sợi mô giữ nó) và các yếu tố nội tiết tố.
Lời khuyên: Việc sử dụng chất làm mềm và chất giữ ẩm có thể điều trị hoặc ngăn ngừa tổn thương do vết rách của rạn da.
Đường sọc nâu giữa bụng thường có từ quý hai của thai kỳ, là một đường nâu chạy từ xương mu rốn và đôi khi cũng có thể kéo dài hơn đến tận vùng ngực. Đường này sẽ tự biến mất vài tháng sau sinh.
Thay đổi hoạt động các tuyến nội tiết ở da
Mụn trứng cá thường gặp ở phụ nữ mang thai, tình trạng mụn thường cải thiện ở ba tháng đầu nhưng lại trầm trọng vào ba tháng cuối thai kỳ. Nguyên nhân chính là do sự thay đổi nội tiết tố, cụ thể là sự gia tăng nồng độ androgen lên tuyến bã nhờn. Đặc điểm phổ biến là mụn viêm thường xuất hiện nhiều hơn so với mụn không viêm và thường xuất hiện ở cả vùng lưng. Thai phụ có tiền sử bị mụn trứng cá thường có xu hướng bị mụn nhiều hơn trong thai kỳ.
Lời khuyên:
-
Ngăn ngừa mụn do da nhờn bằng cách rửa mặt hai lần mỗi ngày bằng xà phòng dịu nhẹ, không mùi thơm, nước ấm hoặc sữa rửa mặt phù hợp.
-
Hạn chế trang điểm khi mang thai hoặc sử dụng sản phẩm có gốc nước và luôn tẩy trang hoàn toàn trước khi đi ngủ.
Thay đổi tóc và móng
Móng tay có thể mọc nhanh hơn và trở nên giòn hoặc mềm hơn, các rãnh ngang và dọc xuất hiện trên móng. Lông và tóc sẽ tăng số lượng, độ dày và độ sáng trong thai kỳ. Tóc sẽ bắt đầu rụng nhiều vào giai đoạn 6 tháng sau sinh, tóc có thể rụng đến hơn 100 sợi mỗi ngày trong khi tóc rụng tự nhiên bình thường ở người là 50 đến 70 sợi mỗi ngày. Đây là hiện tượng bình thường và không cần điều trị. Tóc sẽ tự mọc lại trong vòng 6 tháng đến 1 năm và lấy lại mật độ như trước khi mang thai.
Lời khuyên:
-
Ăn uống lành mạnh và cân bằng chế độ ăn uống giàu vi chất dinh dưỡng và chất dinh dưỡng đa lượng.
-
Nên hoãn việc nhuộm tóc cho đến tam cá nguyệt thứ hai.
Ngoài ra còn một số lời khuyên chung cho các mẹ bầu giai đoạn này như sau:
-
Ưu tiên sử dụng các sản phẩm hữu cơ cho làn da. Lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên để đảm bảo an toàn và tránh gây ảnh hưởng tiêu cực đến da.
-
Tham khảo ý kiến của bác sĩ da liễu trước khi dùng bất kỳ thuốc điều trị da liễu nào trong thai kỳ.
Ngứa trong thai kỳ
Khoảng 20% phụ nữ mang thai sẽ trải qua tình trạng ngứa ở mức độ nào đó. Hầu hết các trường hợp ngứa đều do nguyên nhân cụ thể như nổi mề đay, chàm, dị ứng thuốc hoặc nhiễm ký sinh trùng như ghẻ. Tuy nhiên, cũng có một nhóm nhỏ phụ nữ mang thai bị ngứa dữ dội mà không kèm theo bất kỳ tổn thương da nào, được gọi là ngứa thai kỳ do rối loạn bài tiết mật tại gan. Triệu chứng này thường xuất hiện ở tam cá nguyệt thứ ba và sẽ biến mất sau sinh, có thể tái phát ở lần mang thai tiếp theo.
Lời khuyên:
-
Sử dụng bình xịt côn trùng đối với thai phụ ở các nước nhiệt đới, đặc biệt là trong tam cá nguyệt thứ hai và thứ ba
-
Nếu da khô và nhạy cảm hãy sử dụng kem dưỡng ẩm không chứa dầu, không mùi thơm, mặc quần áo rộng rãi vì vải thô và quần áo chật, mồ hôi có thể làm tăng tình trạng ngứa.
Thay đổi mạch
Khoảng 80% phụ nữ mang thai gặp phải tình trạng nướu đỏ, sưng và dễ chảy máu, thường do sự gia tăng hormone trong thai kỳ. Nếu không vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng, tình trạng này có thể trở nên tồi tệ hơn và dẫn đến đau nhức, tổn thương nướu.
Phù nề và giãn tĩnh mạch là hai biến chứng về mạch máu thường gặp trong thai kỳ ảnh hưởng đến 70% phụ nữ vào tam cá nguyệt thứ hai một phần là do nồng độ estrogen tăng cao gây giãn mao mạch. Ban đỏ lòng bàn tay xảy ra ở khoảng 2/3 số phụ nữ mang thai có mảng sáng và đến 1/3 số phụ nữ mang thai có mảng tối , thường gặp ở phụ nữ da trắng và mờ dần trong vòng 1 tuần sau sinh. Nhiều phụ nữ mang thai thường gặp tình trạng sưng phù ở mặt, mí mắt, tay chân, đặc biệt là vào buổi sáng. Hiện tượng này tuy gây khó chịu nhưng thường là bình thường và sẽ thuyên giảm dần trong ngày.
Bệnh trĩ gây đau và chảy máu xảy ra ở 40% ở phụ nữ mang thai, chủ yếu liên quan đến táo bón, trẻ sơ sinh nặng cân và gắng sức kéo dài khi sinh, thường xuất hiện ở ba tháng cuối thai kỳ và tháng đầu tiên sau sinh.
Lời khuyên:
-
Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, vitamin, chất xơ, ngăn ngừa táo bón và tập thể dục đầy đủ.
-
Sử dụng tất nén đàn hồi và nâng cao chân trong thời gian thích hợp để hạn chế phù nề chân, hạn chế đứng hoặc ngồi lâu.
